In de afgelopen maanden is bekend gemaakt dat er het komend jaar 8,5 miljard euro beschikbaar komt voor het onderwijs in Nederland. De gedachte hierachter is dat alle leerlingen van het primair- voortgezet- en speciaal onderwijs plús leerlingen van het MBO recht hebben op volwaardig onderwijs, ondanks de coronacrisis. Wat echter lange tijd onduidelijk was is hoe dat geld naar de scholen gaat.

Gelukkig is er helderheid gekomen! Het Ministerie van Onderwijs heeft een brief gestuurd naar alle scholen met meer informatie over het proces voor de aankomende maanden. In deze blog neem ik jullie mee langs de te zetten stappen binnen het Nationaal programma Onderwijs.

Drie stappen

Er zijn grofweg drie stappen te onderscheiden die elkaar opvolgen. De eerste stap loopt tot en met april en is een schoolscan. De tweede stap is het koppelen van de schoolscan aan de interventies van de menukaart. De derde stap volgt in mei/juni en is het opstellen van een schoolprogramma. Een stap die je ten slotte zet maar waar je tussendoor al aan werkt is de samenwerking met de gemeente. Hieronder loop ik de stappen met je door.

De schoolscan

Op dit moment wordt van iedere school verwacht dat er op schoolniveau een schoolscan wordt gemaakt. Zo’n scan bestaat uit een probleem- en behoefteanalyse op leerling niveau. Het totaal aan analyses kun je uiteindelijk groeperen op leerjaar of type leerling zodat je uitspraken kunt doen op schoolniveau. Het Ministerie van Onderwijs wil dat je zo’n scan doet omdat je op basis van heldere behoeftes ook passende interventies kunt doen.

De analyse van de schoolscan richt zich op zowel leerontwikkeling als de sociale ontwikkeling en het welbevinden van de leerling. Ook wordt gevraagd te kijken naar de thuissituatie en de ondersteuning die leerlingen vanuit huis krijgen in het kader van sociale ontwikkeling en het welbevinden. Vergeet niet dat je als school binnen de schoolscan ook verantwoordelijk bent voor de thuiszitters. Neem die dus ook mee.

Een compleet beeld

De volgende stap van de scan is dat je in kaart brengt of jouw leerkrachten en ondersteunend personeel voldoende in huis hebben om te kunnen voldoen aan de behoeftes van de leerlingen. Wellicht is er extra training of tijd nodig, of expertise van buitenaf. Ik raad je aan dat je gebruik maakt van alle gegevens die voorhanden zijn om dit beeld compleet te maken. Zo kun je bijvoorbeeld denken aan het leerlingvolgsysteem en coronarapportages van het NCO, mocht je daarbij aangesloten zijn.  Ten slotte is het de bedoeling dat je eventueel bestaande zorgstructuren zoals samenwerking met gemeente, jeugdzorg en ouders betrekt.

De schoolscan is verplicht gesteld dus iedere school binnen het primair-, voortgezet-, en speciaal onderwijs en het MBO moet hem doen. Daarnaast is het verplicht om op hoofdlijnen je resultaten aan het OCW te rapporteren. Dat klinkt wat schools, maar men wil op landelijk niveau inzichtelijk hebben hoe het onderwijs ervoor staat.  Het is ook de bedoeling dat je de gegevens met betrekking tot algemene conclusies tijdig deelt met de gemeente. De gemeente moet namelijk bedenken welke aanvullende begeleiding of kennis ze de scholen moeten bieden. Dat kan pas zodra ze weten welke behoefte er leeft.

Naar verluid volgt er zo snel mogelijk meer informatie voor de uitvoering van deze schoolscan, waarna de koppeling met de interventies volgt. Dat is stap 2.

De interventies van de menukaart

Wellicht heb je al eens van de ‘menukaart’ gehoord. Er is een onderzoek gaande naar effectieve interventies uit de inhaal- en ondersteuningsprogramma’s. De interventies die bewezen effectief zijn komen op een menukaart te staan. Het is de bedoeling dat je straks de schoolscan pakt en die naast de menukaart houdt en kijkt waar een match is. Bijvoorbeeld: er is een grote behoefte op sociaal emotioneel vlak en een interventie is schooljudo. Dan kan je met de hele school schooljudo doen. Of extra rekenoefeningen omdat 1:1 contact goed werkt.

De interventies zijn straks op twee manieren in te zetten. Enerzijds kan dat zitten op de intensieve begeleiding van leerlingen en anderzijds op de interne kwaliteit danwel de professionalisering van jouw team. Denk aan scholing van docenten zodat zij beter in staat zijn om de leerling te ondersteunen. Als je deze matchingsstappen hebt doorlopen en een oplossing hebt voor de behoefte voor jouw leerlingen en je interne kwaliteit, heb je jouw plan op hoofdlijnen eigenlijk al gemaakt. Dit leg je vervolgens voor aan de MR, die hier toestemming op moet geven.

Schoolprogramma uitwerken

De derde stap volgt in mei/juni en houdt in dat het schoolprogramma wordt uitgewerkt. Je hoeft hiervoor niet op nieuw het wiel uit te vinden: je hebt al een schoolplan waar je achter staat, die is gebaseerd op de strategie van jouw organisatie. Kijk wat je extra kunt toevoegen aan dat schoolplan zodat je dat in z’n totaliteit kunt indienen voor het Nationaal programma onderwijs. Vergeet hierbij de financieringsverantwoording niet en houd rekening met monitoring.